Joh's - แอนติ-แล็ก ซิสเต็ม : ปุ้งปั้ง-สนั่น-ลั่นทุ่ง

เรียบเรียงโดยJoh Burut

บทความนี้ ต่อเนื่องมาจากบทความเรื่อง เทอร์โบ : กังหันจอมพลังซึ่งในครั้งที่แล้วเราได้พูดถึง จุดอ่อน ของเครื่องยนต์เทอร์โบ นั่นก็คือ อาการรอรอบ หรือที่เรียกว่า เทอร์โบ-แล็ก (Turbo-lag) นั่นเอง ในครั้งนี้...เราจะมาทำความเข้าใจกันว่า อาการ รอรอบ นั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร และอะไรคือ แอนติ-แล็ก ซิสเต็ม แล้วมันมาเกี่ยวกับ อาการรอรอบ ได้อย่างไร

สำหรับท่านผู้อ่านที่ยังไม่ได้อ่านบทความเรื่อง เทอร์โบ : กังหันจอมพลังผมแนะนำให้ไปอ่านทำความเข้าใจก่อนนะครับ เพราะบทความนี้ค่อนข้างเจาะลึก ถ้าหากยังไม่มีความรู้พื้นฐานเรื่องเทอร์โบแล้วล่ะก็ อาจจะ งง ตั้งแต่ต้นจนจบเลยก็ได้นะครับ

อาการ รอรอบ คืออะไร

ผมเชื่อเหลือเกินว่า...ยังมีท่านผู้อ่านหลายท่านที่เข้าใจผิดกับคำว่า รอรอบ อยู่นะ บ่อยครั้งที่ผมได้ยินหลายๆคนบ่นว่า รถของพวกเขาออกตัวได้ช้ามาก...ต้อง รอรอบ สักพักหนึ่งก่อน...ความตลกมันอยู่ที่ว่า รถของเขาคือฮอนด้าบริโอ้ เครื่องเดิม ซึ่งไม่มี เทอร์โบ นะครับ ....สิ่งที่ผมอยากจะบอกก็คือว่า อาการรอรอบ เป็นอาการที่เกิดขึ้นกับเครื่องยนต์เทอร์โบเท่านั้นเด้อ

โดยปกติแล้ว เครื่องยนต์เทอร์โบจะสามารถสำแดงฤทธิ์เดชได้ก็ต่อเมื่อมี บูสต์ (Boost) มาประทาน ถ้าบูสต์ไม่มา...ก็เท่ากับเสือที่ไม่มีเขี้ยวเล็บ ซึ่งอาจจะโดนหมาป่าเครื่อง 1500 NA สวนเอา!! จนกลายเป็นเสือร้องไห้ก็เป็นไปได้ เพราะฉะนั้น เครื่องเทอร์โบจะต้องมั่นใจว่าเทอร์โบของเราสามารถสร้างบูสต์ได้อย่างเพียงพอและต่อเนื่อง ...และนี่ก็คือ ปัญหา ที่ต้องแก้

เอาล่ะ...ลองจินตนาการตามดูนะครับ

สมมติว่าผมกำลังขับรถแข่งเครื่องเทอร์โบคันหนึ่งอยู่ในสนามพีระ ซัดทางตรงช่วงลงเขามายาวๆเลย และโค้งหน้าคือโค้งซ้ายขึ้นเขา แน่นอนว่าก่อนเข้าโค้งผมก็ต้องเบรก จากนั้นก็ลดเกียร์ลงจาก 4 มา 3 มา 2 แล้วก็เร่งเครื่องออกจากโค้ง ในจังหวะเติมคันเร่งนั้นเอง ปรากฏว่าบูสต์มาช้ากว่าปกติ ทำให้กำลังของเครื่องยนต์ลดลง และนี่ก็คืออาการที่เรียกว่า รอรอบ นั่นเองครับ

ดูจากกราฟข้างล่างจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่า หลังจากที่เปลี่ยนเกียร์แล้ว เราเหยียบคันเร่งไปแบบสุดตรีน แต่ทว่าบูสต์กลับไหลขึ้นอย่างช้าๆ จนกระทั่งถึงค่าสูงสุด เราเรียกช่วงเวลาที่บูสต์ไหลขึ้นนี้ว่า อาการรอรอบ หรือ เทอร์โบ-แล็ก นั่นเอง

สรุปสั้นๆได้ว่า...อาการรอรอบก็คือ การที่เทอร์โบไม่สามารถสร้างบูสต์ให้กับเครื่องยนต์ได้ทันที หรือพูดง่ายๆก็คือ เทอร์โบมันมีดีเลย์นั่นแหละครับ

ส่วนวิธีที่จะลดช่วงเวลาเทอร์โบ-แล็กนั้น มีหลายวิธีด้วยกัน เริ่มตั้งแต่เปลี่ยนไปใช้เทอร์โบลูกเล็ก เพราะว่าเทอร์โบลูกเล็กจะมีใบพัดที่เบากว่า ทำให้มันปั่นได้เร็วกว่าเทอร์โบลูกใหญ่ หรือไม่ก็เปลี่ยนไปใช้ระบบเทอร์โบคู่ หรือทวินเทอร์โบ ระบบนี้จะใช้เทอร์โบ 2 ลูกที่มีขนาดต่างกัน โดยจะสลับกันทำงานเพื่อลดเทอร์โบ-แล็กนั่นเอง

นอกจากนั้นยังมีอีกระบบหนึ่ง ซึ่งเรียกว่า แอนติ-แล็ก ซิสเต็ม เรียกย่อๆว่าระบบ ALS (Anti-lag system) ซึ่งเป็นระบบคอนโทรลคู่บารมีของเครื่องยนต์เทอร์โบมาหลายทศวรรษ

แอนติ-แล็ก ซิสเต็ม คืออะไร

แอนติ-แล็กเป็นระบบควบคุมองศาการจุดระเบิดของเครื่องยนต์เทอร์โบโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อลดเทอร์โบ-แล็ก ซึ่งโดยปกติแล้ว แอนติ-แล็ก จะทำงานในช่วงที่นักแข่งยกคันเร่ง* ลองฟังเสียงจากวิดีโอข้างล่างนี่ดูนะครับ สังเกตดูตอนที่นักแข่งยกคันเร่งก่อนจะเข้าโค้ง จะมีเสียงท่อดังปุงปังอย่างต่อเนื่อง ซึ่งนั่นก็คือการทำงานของระบบแอนติ-แล็กนั่นเองครับ

(*หมายเหตุ แอนติ-แล็ก ซิสเต็ม ยังถูกนำมาใช้กับระบบออกตัว หรือ ล็อนช์ คอนโทรล (Launch Control) ซึ่งเป็นการสร้างบูสต์ขณะรถแข่งอยู่กับที่ก่อนที่จะทำการออกตัว ซึ่งในระบบนี้ แอนติ-แล็ก จะทำงานร่วมกับระบบจำกัดรอบเครื่องยนต์ หรือที่เรียกว่า เรฟ ลิมิตเตอร์ (Engine rev-limiter) )

หลักการทำงานของระบบแอนติ-แล็กนั้น ก็ไม่ได้ซับซ้อนอะไรมากมาย เป็นเพียงการเลื่อนองศาจุดระเบิดให้ รีทาร์ด (Retard) แบบสุดๆ หรือที่เรียกว่า ไฟอ่อน เมื่อใดก็ตามที่มีการยกคันเร่ง ระบบควบคุม (ECU) จะสั่งให้เพิ่มองศาการจุดระเบิด (สั่งเพิ่มปริมาณการฉีดน้ำมันด้วย) หรือเพิ่มไฟให้อ่อนกว่าปกติอีกประมาณ 35-45 องศา การทำเช่นนี้จะทำให้การสันดาปเกิดช้าลง ถึงแม้วาล์วไอเสียจะเปิดแล้วแต่การสันดาปก็ยังไม่เสร็จสิ้น นั่นทำให้เปลวไฟจากห้องเผาไหม้ลุกลามมายังท่อร่วมไอเสียหรือที่เรียกว่า เฮดเดอร์ ซึ่งก๊าซร้อนเหล่านี้จะไปปั่นใบเทอร์ไบน์อย่างต่อเนื่อง เพราะฉะนั้นถึงแม้จะยกคันเร่ง แต่บูสต์ยังไม่หายไปไหน และการเผาไหม้นอกกระบอกสูบนี่เองที่ทำให้เกิดเสียงแบ็คไฟร์ดังสนั่นลั่นทุ่งราวกับเสียงปืนกล

โดยส่วนใหญ่แล้ว ระบบแอนติ-แล็กจะถูกนำมาใช้กับรถแข่งประเภทแรลลี่เป็นหลัก เนื่องจากว่าการแข่งขันประเภทนี้มี โค้ง ตลอดทั้งเส้นทาง เพราะฉะนั้น ระบบแอนติ-แล็กจึงถูกนำมาใช้เพื่อไม่ให้เสียบูสต์ในจังหวะยกคันเร่งก่อนเข้าโค้ง

ถึงแม้จะช่วยบรรเทาอาการ รอรอบ ให้น้อยลงได้ ....แต่ แอนติ-แล็ก ซิสเต็ม ก็ใช่ว่าจะไม่มีข้อเสียนะครับ อย่างแรกที่ต้องทำใจเลยก็คือเรื่องอุณหภูมิ แน่นอนว่าการจุดระเบิดนอกห้องเผาไหม้แบบนั้น ถึงแม้จะได้ไอเสียไปช่วยปั่นเทอร์โบ แต่ทว่า...ทั้งเฮดเดอร์และตัวเทอร์โบนั้นจะร้อนขึ้นอย่างมหาศาล ซึ่งจะทำให้มีอายุการใช้งานที่สั้นลงอย่างช่วยไม่ได้

ความจริงแล้ว นอกจากแอนติ-แล็กประเภทปรับองศาไฟจุดระเบิดแล้ว ยังมีแอนติ-แล็กอีกประเภทหนึ่งซึ่งเรียกว่า บาย-พาส แอนติ-แล็ก (By-pass Anti-lag) ซึ่งเราจะมาทำความรู้จักกับมันในบทความถัดไปนะครับ สำหรับบทความนี้ ก็ขอจบแต่เพียงเท่านี้ หวังว่าท่านผู้อ่านจะได้รับประโยชน์ไม่มากก็น้อย และท่านผู้อ่านสามารถติดตามบทความถัดไปได้ที่ แฟนเพจของเราเลยครับผม