เรียบเรียงโดยJoh Burut

ถ้าหากจะกล่าวถึง สปอยเลอร์ แล้ว... ผมคิดว่ามีน้อยคนนักที่จะไม่รู้จักมัน หลายคนคิดว่ามันเป็นเพียง ประดับยนต์ ใส่เอาหล่อแค่นั้นแหละ บางคนก็เชื่อว่า มันคือ แอโรพาร์ท ที่สามารถเพิ่มแอโรให้กับรถ ซึ่งช่วยเพิ่มสมรรถนะของการขับขี่

อย่างไรก็ตาม ผมเชื่อเหลือเกินว่า ยังมีอีกหลายคนที่ยังเข้าใจผิดกับสิ่งที่เรียกว่า สปอยเลอร์ อยู่นะ...

หืมมม...เข้าใจผิดยังไง

ถ้าพูดถึง สปอยเลอร์ แล้ว... หลายๆคนเข้าใจว่า มันหมายถึงแอโรพาร์ทที่ติดตั้งไว้ที่ ด้านหลังของรถ ...และนี่ก็คือความเข้าใจผิดประการที่ 1

ความจริงแล้ว คำว่า สปอยเลอร์ มาจากคำว่า Spoil(สปอยล์) ซึ่งเป็นคำในภาษาอังกฤษ แปลว่า รบกวน หรือ ทำให้เสียรูปทรง เพราะฉะนั้น คำว่า สปอยเลอร์ ในที่นี้จึงหมายถึงชิ้นส่วนใดๆก็ตาม ที่ถูกออกแบบมาเพื่อ รบกวน การไหลของกระแสอากาศ... นั่นหมายความว่า สปอยเลอร์ ไม่จำเป็นต้องอยู่ที่ ท้ายรถ เสมอไป

เพราะฉะนั้น...เอาจริงๆแล้ว สปอยเลอร์จะถูกเรียกตามตำแหน่งที่ติดตั้งเป็นหลัก ยกตัวอย่างเช่น สปอยเลอร์ที่ติดตั้งไว้ที่ด้านหน้ารถ จะเรียกว่า Front Spoiler(ฟรอนท์ สปอยเลอร์) และสปอยเลอร์ที่ถูกติดตั้งอยู่ด้านหลังรถ จะเรียกว่า Rear Spoiler(เรีย สปอยเลอร์) หรือ Rear Wing(เรียวิง) เป็นต้น

ความเข้าใจผิดประการที่ 2 ก็คือว่า สปอยเลอร์ ไม่ได้ มีไว้เพื่อสร้าง Downforce (แรงกด) แต่เพียงเท่านั้น

หลายๆคนเข้าใจว่า สปอยเลอร์เป็นแอโรพาร์ทที่ช่วยสร้าง แรงกด หรือที่เรียกว่า Downforce ซึ่งแรงกดนี้จะกดลงที่ล้อหลัง แต่เสียใจด้วยครับ...ความจริงแล้วมันไม่ใช่แบบนั้นเสียทั้งหมด!

อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่า สปอยเลอร์เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ รบกวน หรือ บังคับ กระแสอากาศให้ไหลไปในทิศทางที่เราต้องการ เพราะฉะนั้น แทนที่จะสร้างแรงกด สปอยเลอร์บางประเภทกลับถูกออกแบบมาให้สร้าง แรงยก (Lift Force) หรือบางประเภทถูกออกแบบมาให้ ลดแรงต้านของอากาศ (Reduce Drag Force)

ใช่แล้วครับ... สปอยเลอร์ เป็นแอโรพาร์ทอเนกประสงค์ มันสามารถ เพิ่มแรงกด, เพิ่มแรงยก, ลดแรงต้านอากาศ หรือแม้แต่เพิ่มแรงต้านอากาศก็มี

ฉิบหายละ...มี เพิ่มแรงต้านอากาศ ด้วยเหรอวะเนี่ย

มีครับ!...แล้วก็ถูกนำมาใช้จริงๆแล้วด้วย สำหรับรายละเอียดลึกๆ เกี่ยวกับวัตถุประสงค์ของสปอยเลอร์แต่ละประเภท ผมจะไม่ขออธิบายในบทความนี้นะครับ

เชื่อเหลือเกินว่า ตอนนี้...ท่านผู้อ่านหลายๆคนคงจะเกิดคำถามแล้วว่า...แล้วไอ้สปอยเลอร์ที่มันอยู่บนรถกุตอนนี้...มันมีไว้ทำอะไรฟะ!

ผมก็เลยได้รวบรวมประเภทของสปอยเลอร์เท่าที่ผมจะนึกออก ลองไปดูกันว่า...สปอยเลอร์ที่มันอยู่บนรถของเราตอนนี้ เป็นแบบไหน แล้วมีประโยชน์ยังไง

ไปชมกันเลยครับ!

1 | Front Spoiler

Front Spoiler (ฟรอนท์ สปอยเลอร์) มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า Air dam (แอร์ แดม) เป็นแอโรพาร์ทที่ติดตั้งไว้ด้านล่างของกันชนหน้า มีลักษณะเป็นแผ่นเรียบตั้งฉากกับพื้นถนน แอร์ แดม มีหน้าที่ป้องกันไม่ให้อากาศเข้าไปใต้ท้องรถจนมากเกินไป เพราะว่าถ้าหากใต้ท้องรถมีอากาศมากเกินไปแล้ว จะส่งผลให้เกิด แรงยก และ แรงต้านอากาศ ซึ่งเป็นอะไรที่เราไม่ต้องการ

สำหรับรถแข่งสมรรถนะสูงแล้ว แอร์ แดม จะติดตั้งควบคู่กับ Splitter (สปลิตเตอร์) หรือที่เรียกว่า ลิ้นหน้า ซึ่งเป็นแอโรพาร์ทประสิทธิภาพสูงมาก สปลิตเตอร์ จะถูกติดตั้งไว้ที่ด้านล่างของกันชน มีลักษณะเป็นแผ่นเรียบขนานกับพื้นถนน สำหรับรถแข่งบางคันจะมีการติดตั้ง แท่งซัพพอร์ต (Support rods)เพื่อยึดลิ้นหน้าไว้กับกันชน ป้องกันไม่ให้ลิ้นหน้าเสียรูปเมื่อรับแรงกดมากๆ นั่นเอง หน้าที่หลักๆของ สปลิตเตอร์ คือ สร้างแรงกดให้กับด้านหน้าของรถเพื่อเพิ่มการยึดเกาะให้กับยางคู่หน้า

2 | Lip Spoiler

Lip Spoiler(ลิป สปอยเลอร์) หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า Deck-lid Spoiler(เด็ค-ลิด สปอยเลอร์) เป็นสปอยเลอร์ขนาดเล็กถูกติดตั้งอยู่ด้านท้ายของตัวรถ สปอยเลอร์ประเภทนี้ถูกออกแบบมาเพื่อเป็น อุปกรณ์ตกแต่ง มากกว่าเป็น แอโรพาร์ท เพราะฉะนั้นแล้ว ลิป สปอยเลอร์ จึงเป็นสปอยเลอร์ที่แทบจะไม่ส่งผลต่อแอโรไดนามิคส์ของตัวรถเลย

อย่างไรก็ตาม ถ้าหากออกแบบออกแบบถูกต้องตามหลักอากาศพลศาสตร์แล้วล่ะก็ มันก็คือแอโรพาร์ทดีดีนี่เอง เพราะว่า ลิป สปอยเลอร์ สามารถเพิ่มความเร็วให้กับกระแสลมบริเวณเหนือฝาท้าย เพื่อลดบริเวณที่เรียกว่า Low-pressure Zone ส่งผลให้ค่า Drag หรือ แรงต้านอากาศ ลดลงไปด้วย ถ้าหากว่าวิ่งด้วยความเร็วสูงมากเท่าไหร่ แรงต้านอากาศก็จะลดลงมากเท่านั้น

3 | Roof Spoiler

Roof Spoiler(รูฟ สปอยเลอร์) คือสปอยเลอร์ที่ติดตั้งบริเวณหลังคาของตัวรถ ส่วนใหญ่แล้วจะถูกติดตั้งกับรถประเภทแฮทช์แบค แต่ก็สามารถพบเห็นได้ในรถซีดานเช่นเดียวกัน หลายๆคนอาจคิดว่าสปอยเลอร์แบบนี้เป็นแค่อุปกรณ์ตกแต่งเท่านั้น แต่เชื่อไหมว่า นี่แหละคือแอโรพาร์ทขนานแท้!

โดยปกติแล้ว ที่ด้านท้ายของรถแฮทช์แบคจะเกิดเป็น ลมหมุน ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของแรงต้านอากาศ เมื่อเปรียบเทียบกับรถซีดานแล้ว ขนาดลมหมุนที่เกิดกับรถแฮทช์แบคจะมีขนาดใหญ่กว่า นั่นส่งผลให้รถแฮทช์แบคมีแรงต้านอากาศที่ มากกว่า และนี่ก็กลายมาเป็นจุดด้อยของแฮทช์แบคอย่างช่วยไม่ได้

(ท่านผู้อ่านที่สนใจเรื่องแอโรไดนามิคส์ของรถแฮทช์แบค สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ ซีดาน ปะทะ แฮทช์แบค : คันไหนกันแน่ที่มีแอโรดีกว่ากัน)

รูฟ สปอยเลอร์ ถูกออกแบบโดยใช้หลักอากาศพลศาสตร์ เพื่อบังคับให้อากาศไหลด้วยความเร็วที่สูงขึ้น การทำเช่นนี้จะทำให้ขนาดของลมหมุน ลดลง ส่งผลให้แรงต้านอากาศลดลงด้วยเช่นกัน เพราะฉะนั้น รูฟ-สปอยเลอร์ จึงถือเป็นแอโรพาร์ทที่ดีที่สุดของรถแฮทช์แบคอย่างไม่ต้องสงสัย

4 | Pedestal Spoiler

Pedestal Spoiler (พีเดสทรัล สปอยเลอร์) หรือ สปอยเลอร์ทรงเตี้ย สปอยเลอร์ประเภทนี้เป็นสปอยเลอร์ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ถูกติดตั้งไว้ที่ฝาท้าย บริเวณเดียวกันกับ ลิป สปอยเลอร์

สปอยเลอร์ทรงเตี้ย เป็นสปอยเลอร์ที่ติดตั้งเพื่อความสวยงานเป็นหลัก จะเห็นได้ว่ามีรถหลายต่อหลายรุ่นที่ติดตั้งสปอยเลอร์แบบนี้มาให้ตั้งแต่ออกจากโรงงานกันเลยทีเดียว ข้อดีของสปอยเลอร์แบบนี้ก็คือว่า ส่วนใหญ่แล้วมันจะเป็นของ ตรงรุ่น ไม่ต้องเสียเวลามาแปลงขายึดให้ยุ่งยาก

นอกจากจะช่วยเพิ่มความสปอร์ตให้กับตัวรถแล้ว มันยังช่วยเพิ่ม แรงกด ได้อีกจำนวนหนึ่ง แต่แรงกดที่ได้นี้มีค่าน้อยกว่าแรงกดที่ได้จาก Rear Wing (เรียวิง) อยู่หลายเท่าตัวนัก แรงกดที่ได้จาก สปอยเลอร์ทรงเตี้ย ไม่ได้มากมายจนถึงขนาดเพิ่มแรงยึดเกาะให้กับยางได้ หากแต่จะช่วยกดให้ท้ายรถนิ่งขึ้นเมื่อขับด้วยความเร็วสูงเท่านั้นเอง

5 | Rear Wings

Rear Wing Spoiler หรือเรียกสั้นๆว่า Rear Wing (เรียวิง) มันมีชื่อเล่นว่า หางหลัง ถือเป็นแอโรพาร์ทประสิทธิภาพสูงมาก ในขณะเดียวกันมันเป็นสปอยเลอร์ที่มีแรงต้านมากที่สุดเช่นเดียวกัน

เรียวิงมักจะถูกนำไปติดตั้งกับรถแข่งทางเรียบประเภทเซอร์กิตเป็นหลัง โดยเฉพาะรถแข่งทางเรียบประเภท GT ที่ต้องเข้าโค้งด้วยความเร็วสูงมากๆ แรงกด จึงจำเป็น เพื่อที่จะเพิ่มแรงยึดเกาะให้กับยาง นั่นทำให้ เรียวิงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่ง นั่นก็คือ GT Wing (จีที วิง) นั่นเองครับ

เรียวิง ได้มีการพัฒนาไปจากเมื่อก่อนมาก แรกเริ่มเดิมทีนั้น เรียวิงเป็นแค่แผ่น Air foil (แอร์ ฟอยล์) เรียบๆแบนๆ จากนั้นก็มีการติดตั้ง End plate (เอนด์ เพลท) ประกบเข้าไปที่ด้านของของวิง ซึ่งจะช่วยให้วิงมีประสิทธิภาพมากขึ้นเมื่อรถแข่งวิ่งด้วยความเร็วที่สูงขึ้น

จนกระทั่งในปัจจุบันนี้ เรียวิงได้เปลี่ยนจุดยึดจาก พื้นผิวด้านล่าง (Suction side) มาเป็น พื้นผิวด้านบน (Pressure side) ซึ่งเราเรียก เรียวิง แบบนี้ว่า วิงคอหงส์ (Swan-neck wing) และนี่ก็คือวิงที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดเท่าที่โลกเคยมีมา

(ท่านผู้อ่านที่สนใจ วิงคอหงส์ สามารถรายละเอียดเพิ่มเติมในบทความเรื่อง Swan-neck Wing : เจาะลึกวิงคอหงส์)

ก็จบถ้วนกระบวนความไปเรียบร้อยแล้วนะครับสำหรับรูปร่างหน้าตาและประโยชน์ของสปอยเลอร์แต่ละประเภท ในบทความต่อไปเราจะมาเจาะลึกกันต่อว่า สปอยเลอร์แต่ละประเภทสามารถสร้างแรงกดได้มากแค่ไหน หรือว่าสร้างแรงต้านได้มากเท่าไหร่ โดยท่านผู้อ่านสามารถติดตามได้โดยกด LIKE ที่ แฟนเพจของเราได้เลยครับ

เรียบเรียงโดยJoh Burut